Những điểm “bất thường” đằng sau con số lợi nhuận của Doanh nghiệp

Trong các mà báo cáo tài chính, bạn sẽ thường hay được nghe các thông tin như doanh nghiệp này đột biến lợi nhuận, doanh nghiệp kia lợi nhuận tăng vọt …Nhưng nếu chỉ nhìn sơ các thông tin này để chọn doanh nghiệp tiềm năng hay vui sướng vì đang nắm giữ cổ phiếu, thậm chí kỳ vọng hơn khi đang thua lỗ thì quả thực sai lầm. Vậy cần lưu ý gì khi lựa chọn đầu tư và nắm giữ các cổ phiếu này. Hãy cùng GenieStock tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết này nhé!

Lãi hoặc lỗ bất thường là gì

Lãi hoặc lỗ bất thường (extraordinary gains or losses) là các khoản thu nhập hoặc chi phí phát sinh trong một kỳ kế toán nhưng không thuộc hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp. Đây là những khoản mang tính chất bất thường, không xảy ra thường xuyên, và không liên quan trực tiếp đến các hoạt động sản xuất, kinh doanh chính của doanh nghiệp.

Đặc điểm của lãi hoặc lỗ bất thường:

1. Hiếm khi xảy ra: Chỉ xuất hiện trong các tình huống đặc biệt và không lặp lại thường xuyên.
2. Không liên quan trực tiếp đến hoạt động chính: Những khoản này không phát sinh từ các hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp.
3. Tác động đáng kể: Thường có ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận hoặc tình hình tài chính của doanh nghiệp trong kỳ.

Ví dụ về lãi hoặc lỗ bất thường:

1. Lãi bất thường:

   • Thu nhập từ việc bán tài sản cố định hoặc tài sản không còn sử dụng.
   • Khoản bồi thường bảo hiểm lớn (ví dụ: bồi thường sau thiên tai).
   • Thu nhập từ việc xóa nợ hoặc khoản nợ đã được đánh giá là khó đòi.

2. Lỗ bất thường:

   • Thiệt hại do thiên tai, hỏa hoạn, hoặc sự kiện bất khả kháng.
   • Khoản tiền phạt hoặc bồi thường liên quan đến tranh chấp pháp lý.
   • Tổn thất do bán tài sản với giá thấp hơn giá trị sổ sách.

Ý nghĩa trong kế toán và tài chính:

• Lãi hoặc lỗ bất thường được tách biệt khỏi kết quả kinh doanh thông thường để giúp phân tích chính xác hơn hiệu quả hoạt động chính của doanh nghiệp.
• Báo cáo tài chính thường trình bày riêng các khoản này để nhà đầu tư và các bên liên quan dễ nhận biết và đánh giá mức độ ảnh hưởng.

Lợi nhuận bất thường là gì

Lợi nhuận bất thường (Abnormal Returns) là mức lợi nhuận mà một khoản đầu tư đạt được vượt trội hoặc kém hơn so với mức lợi nhuận kỳ vọng, dựa trên các yếu tố như mức độ rủi ro, điều kiện thị trường hoặc các mô hình định giá tài sản.

Lợi nhuận bất thường thường được sử dụng để đánh giá hiệu suất của một khoản đầu tư, chiến lược đầu tư, hoặc tác động của một sự kiện cụ thể đối với giá trị tài sản.

Công thức tính lợi nhuận bất thường:

$$\text{Lợi nhuận b}\acute{\stackrel{ˆ}{\text{a}}}\text{t thường}=\text{Lợi nhuận thực t}\acute{\stackrel{ˆ}{\text{e}}}-\text{Lợi nhuận k}\grave{\text{y}}\text{ vọng}$$

• Lợi nhuận thực tế (Actual Return): Mức lợi nhuận thực tế đạt được trong một khoảng thời gian cụ thể.
• Lợi nhuận kỳ vọng (Expected Return): Mức lợi nhuận mà nhà đầu tư dự kiến dựa trên các mô hình định giá như CAPM (Capital Asset Pricing Model) hoặc dựa trên hiệu suất trung bình của thị trường.

Ví dụ:

Giả sử bạn đầu tư vào cổ phiếu A và đạt được lợi nhuận thực tế 15% trong một năm. Dựa trên mô hình CAPM, mức lợi nhuận kỳ vọng của cổ phiếu A là 10%. Khi đó, lợi nhuận bất thường là:

$$15\mathrm{\%}-10\mathrm{\%}=5\mathrm{\%}$$

Điều này cho thấy cổ phiếu A mang lại lợi nhuận vượt trội hơn 5% so với mức lợi nhuận kỳ vọng.

Ứng dụng của lợi nhuận bất thường:

1. Đánh giá hiệu suất đầu tư:

   • Đo lường xem một chiến lược đầu tư hoặc quỹ có mang lại giá trị gia tăng so với thị trường hay không.
   • Quỹ tương hỗ (mutual fund) hoặc quỹ đầu tư phòng hộ (hedge fund) thường được đánh giá dựa trên lợi nhuận bất thường.

2. Phân tích sự kiện (Event Study):

   • Sử dụng lợi nhuận bất thường để đánh giá tác động của các sự kiện cụ thể như thông báo lợi nhuận, sáp nhập, thay đổi chính sách hoặc các tin tức kinh tế lớn đến giá trị cổ phiếu.
   • Ví dụ: Nếu giá cổ phiếu của một công ty tăng mạnh sau khi công bố báo cáo tài chính tốt, phần tăng giá vượt trội này có thể được coi là lợi nhuận bất thường.

3. Đo lường rủi ro và hiệu quả:

   • So sánh hiệu suất thực tế với mức lợi nhuận được điều chỉnh theo rủi ro (risk-adjusted return).

Những điểm cần lưu ý đằng sau con số lợi nhuận đẹp “như mơ” của doanh nghiệp

Những điểm “bất thường” đằng sau con số lợi nhuận đẹp “như mơ” của doanh nghiệp và những điểm cần lưu ý khi đưa ra chiến lược đầu tư. Đây có phải là yếu tố giúp cổ phiếu tăng giá bền vững?

Tại các mùa Báo cáo tài chính, bạn sẽ thường xuyên nghe các thông tin như doanh nghiệp này đột biến lợi nhuận, doanh nghiệp kia lợi nhuận tăng vọt …

Nhưng nếu chỉ nhìn sơ các thông tin này để chọn doanh nghiệp tiềm năng hay vui sướng vì đang nắm giữ cổ phiếu, thậm chí kỳ vọng hơn khi đang thua lỗ thì quả thực sai lầm

Bạn cần hiểu bản chất lợi nhuận Doanh nghiệp đang như thế nào?

Thế nào là 1 khoản lợi nhuận Bất thường?

Ví dụ:

• Bán/đánh giá lại tài sản, hoàn nhập dự phòng nợ xấu, các hạng mục không nằm trong hoạt động kinh doanh chính của Doanh nghiệp …

• Lãi từ tiền gửi, lãi tỷ giá, lãi từ đầu tư (chứng khoán, cổ tức …), lãi liên quan đến công ty liên kết, góp vốn, nhượng vốn …

Tất cả các khoản này đều làm Lợi nhuận tăng vọt. EPS đột biến, dẫn đến góc nhìn sai lệch về tiềm năng của Doanh nghiệp

Rõ ràng, loại bỏ các khoản Doanh thu bất thường sẽ giúp bạn đánh giá đúng về hoạt động kinh doanh của Doanh nghiệp, nơi phản ánh đúng hơn về xu hướng giá của Cổ phiếu.

Doanh thu bất thường có làm tăng giá cổ phiếu không?

Bạn nên tập trung đánh giá chất lượng lợi nhuận khi phân tích đầu tư

Lưu ý quan trọng:

• Không phải lúc nào cũng bền vững: Lợi nhuận bất thường có thể chỉ mang tính tạm thời do các yếu tố như tâm lý thị trường hoặc thông tin không thường xuyên.
• Sai lệch kỳ vọng: Tính toán lợi nhuận kỳ vọng dựa trên các mô hình tài chính có thể không chính xác nếu thị trường có biến động bất thường hoặc thông tin không đầy đủ.
• Không đảm bảo lợi nhuận cao hơn: Một khoản đầu tư có lợi nhuận bất thường dương trong quá khứ không có nghĩa là nó sẽ tiếp tục duy trì trong tương lai.

Trước khi ra quyết định đầu tư, các nhà đầu tư nên đánh giá và phân tích kỹ lưỡng các số liệu báo cáo tài chính của công ty để xem công ty họ đang nắm giữ những loại lợi nhuận và thua lỗ không định kỳ nào để đưa ra quyết định đầu tư chính xác và bền vững.